نقد امر مطلق کانت

امر مطلق کانت صورت مفهومی است که به عنوان قاعده زرین، ریشه در عمق تاریخ فکر بشر دارد. این اصل که بیشترین نقش را در تنظیم روابط اجتماعی ملل مختلف جهان ایفا نموده است و ردپای آن را در تمامی مکاتب الهی و نحله های بشری می توان یافت، در عبارت کوتاهی توسط کانت به این صورت تقریر و تبیین گردید:
«تنها طبق قاعده ای عمل کن که در عین حال اراده کنی قانونی عام شود»

این قاعده، همزمان زیر بنای مکتب اخلاقی مهمی قرار گرفت که به مکتب وظیفه گرایی مشهور است. هرچند جاذبه باشکوه این مکتب بسیاری از صاحب نظران فلسفه اخلاق را مسحور خود ساخت، اما نقدهای بسیاری را نیز در پی داشت. در اینجا سعی میشود تحلیل نقد مطلق گرایی حداکثری در مکتب وظیفه گرایی با توجه به مبانی اخلاق اسلامی بررسی شود  تا روشن کند تلاش کسانی که، سعی کرده اند نشان دهند این قاعده، می تواند با مبانی اخلاق اسلامی سازگاری کامل داشته باشد، راه به جایی نمی برد.

منتقدان مبانی مطلق گرایی کانت

1- نقد بنتام و میل. آنان معتقد بودند برای احراز خوبی و بدی یا روایی و ناروایی فعل، باید بر آثار و نتایج مترتب بر فعل نظر کرد و همچنین عقل به تنهایی نمی تواند رفتار آدمیان را هدایت کند

2-هگل، میل و بعدها مک اینتایر در کتابِ در پی فضیلت، اشکال عمده دیگری را بر کانت وارد ساختند، آنان اساساً اخلاق کانت را تهی از محتوای اخلاقی قلمداد کردند، چرا که هیچ وظیفه خاصی را برای کنشگر اخلاقی تعیین نمی کند و آنان معتقد بودند
اخلاق کانت بیش از حد انتزاعی است. همچنین بر این باورند که، مفهومی که کانت از فاعل اخلاقی در ذهن می پروراند، مخدوش و غیرقابل دفاع است

3- همچنین سودگرایان معتقدند کانت معیاری برای رفع تعارض از احکام اخلاقی ارائه نمی دهد.

قطعا نقدهای بیشتری نیز بر امر مطلق کانت وارد است که در کلاس نیز تا حدودی مطرح شد. مثلا متهم میتواند به قاضی بگوید که آیا تو دوست داری با تو آنگونه که با من رفتار شد رفتار بشود!؟ شما نیز میتوانید نقدهای خود را در این زمینه به عنوان نظر ارائه دهید.